Her geçen gün sadece teknolojide değil, bilim, ekonomi, ticaret, satış/pazarlama vs. kısacası yaşamın her alanında yaşanan gelişmeler, yenilikler ve bilgiler inanılmaz bir yoğunlukta... İnsan bazen takip ederken zorlanıyor.
Sanki Dünya eskiye nazaran çok daha hızlı dönüyor... Zamanı doğru kullanmak ise neredeyse kişisel beceriye dönüştü!
Bugün sizleri 3 başlıkta bilgilendirmek istiyorum, öncelikle emlak piyasasına bakalım.
***
Bu yılın Ocak-Mart döneminde, ilk 3 ayda, yeni konut satışları yüzde 4.3 oranında arttı. Üç ayda 139 bin yeni konut satıldı, aynı dönemde ikinci el konut satışında yüzde 10 artış oldu ve 163 bin ikinci el konut satıldı. Böylece toplam konut satışları 3 ayda 302 bin olarak gerçekleşti. Tabi bir yıl önceki satışların yüzde 7.4 üzerine çıktı. Yeni konut yapımı, ekonominin dinamiği haline geldi.
Ekonomiyi canlandırmak için hükümet, yeni konut satışlarını teşvik edecek tedbirler aldı.
(1) Kredi faizleri aşağıya çekildi.
(2) Kredi vadeleri 20 yıla kadar uzatıldı.
(3) Sıfır faizli kredileme imkânı getirildi.
Bu teşvik tedbirlerinin amacı yeni konut piyasasını canlandırmaktı. Teşvik tedbirleri sayesinde yılın ilk 3 ayında yeni konut satışlarda gerileme önlendi. Geçen yıla göre yeni konut satışlarında az da olsa artışı sağladı. Kredilendirme de getirilen kolaylık ve teşviklerin, yeni konut satışlarından çok ikinci el konut satışlarının artmasına yol açtığı anlaşılıyor.
Kredilendirme kolaylıkları sonucu ilk 3 ayda ipotekli (kredili) ilk el konut satışları yüzde 25 artarken, ikinci el konutlarda ipotekli satış artışı yüzde 34 oldu. Kredi teşviklerinin genel olarak konut piyasasını olumlu etkilediği görülüyor. İlk 3 ayda ipotekli (kredili) satışlar yüzde 30.5 oranında artarken, peşin satışların yüzde 3.3 gerilemesi, kredi teşviklerinin piyasanın canlanmasındaki gücünü gösteriyor. 2017 yılının Ocak ayında 95 bin, Şubat ayında 101 bin, Mart ayında 128 bin konut satıldı. Yılbaşından sonra aylık satışların artması, piyasanın giderek iyileştiğini gösteriyor. İstanbul konut piyasasının merkezi çok sayıda yeni konut projesi tamamlanmış durumda veya yapım aşamasında.
Acaba İstanbul'da ayda
kaç yeni konut satılıyor?
Bu yılın ocak ayında İstanbul'da 3.033 konut satıldı. Şubat ayında satış rakamı 3.383, Mart ayında 4.201 oldu. İlk 3 ayda en fazla yeni konut satışı olan iller, 10 bin 600 ile İstanbul, 5 bin 100 ile Ankara ve 2 bin 900 ile İzmir.
Yabancılara konut satışı, konut yapımcıları tarafından önemseniyor. Yılın ilk 3 ayında yabancılara toplam 4.270 konut satıldı. Geçen yıl satış toplamı 4.642 idi. Yabancılara satılan konutlar toplam konut satışlarının yüzde 1.3'ü dolayında.
Üç ayda yabancılara satılan 4.270 konutun 884'ü Irak, 435'ini S. Arabistan, 368'ini Kuveyt, 262'sini Rusya vatandaşları satın aldı. (Milliyet, Güngör Uras)
***
Tabi iş ekonomi olunca yatırım enstrümanları da çoğalıyor ve bunun sonucunda yeni bir yatırım aracımız oldu, Gayrimenkul sertifikası.. basında çıkan bir yazının özetini sunuyorum.
“Bu araç, 5 Temmuz. 2013 gün ve 28698 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanarak yürürlüğe giren 'Gayrimenkul Sertifikaları Tebliği' ne uygun ilk yatırım aracı borsada işlem görmeye başladı. Gayrimenkul sertifikası gayrimenkul projesinin belirli bağımsız bölümlerini veya bağımsız bölümlerin belirli bir alan birimini temsil eden nominal değeri eşit paylara bölünmesiyle oluşturulmuş, bir yatırım aracıdır… Gayrimenkul sertifikaları kentsel dönüşüm kapsamındaki projelerde de uygulanabilir. Gayrimenkul sertifikası yatırım hayatımızda daha önce Halkalı Toplu Konutları nedeniyle 'konut sertifikası' olarak girmişti. Bu kez de TOKİ öncülüğünde Başakşehir'de yapılacak olan 3 proje için çıkarılarak, halka arz edilen gayrimenkul sertifikaları borsada alınıp satılabilecek. Borsada alım satımı yapılan gayrimenkul sertifikalarının her biri 1 desimetrekareyi ifade ediyor. Bir metrekare alan için 100 adet gayrimenkul sertifikası alınmalı. Yaklaşık 100 metrekarelik bir daire için ise 100 bin adet gayrimenkul sertifikası satın almak gerekecek. Her bir dairenin kaç adet gayrimenkul sertifikasına tekabül ettiği halka arz izalnamesinden öğrenilebilir.
Peki, gayrimenkul sertifikası
kime ne sağlayacak?
İlk olarak sertifikaları ihraç edene gelir sağlayacak. Burada ihraççı TOKİ olduğu için halka arzdan elde edilen geliri TOKİ alacak. TOKİ halka arzdan elde ettiği fonu bir hesaba yatıracak. Projeyi gerçekleştiren müteahhit firma, inşaatı belli seviyelere getirdikçe TOKİ'den parasını alacak.. kademe kademe proje finanse edilecek. Yani inşaat aşamasında finansman sıkıntısı çekilmeyecek. Yatırımcılar, borsadan alanlar için ise gayrimenkulün olası değer artışlarından faydalanma olanağı sağlayacak. Yatırımcılar, taksit taksit veya eline para geçtikçe alım yapabilme şansı bulacak. Bir daire için gereken sertifikaların sayısını tamamlayan yatırımcılar proje sonunda dairesini alabilecek. Tamamlayamayanlar veya tamamladığı halde projeden konut almak istemeyenler ise proje sonunda dairelerin satışından elde edilen gelirin, ellerindeki sertifika sayısına düşen bölümünü nakit olarak alabilecekler.
Gayrimenkul sertifikasının süresi var mıdır?
Gayrimenkul sertifikaları belli bir vade için ihraç edilirler. Proje bittiğinde gayrimenkul sertifikaları da itfa olur. İtfa şekli projeden gayrimenkul alımı olabileceği gibi (buna mevzuatta 'asli itfa' deniyor) gayrimenkullerin satışından elde edilecek gelirden birim sertifika başımı pay verilmesi (mevzuatta 'tali itfa' olarak adlandırılıyor) şeklinde de olabilir.
Yani yatırımcılar istedikleri daire için gerekli olan sertifikaları biriktirerek bu dönemde sertifikaları karşılığında gayrimenkul alım sözleşmesi yapabilirler. Günün şartlarına uygun olarak borsada işlem göreceği fiyat artabilir veya azalabilir.
Peki, projenin gerçekleşmeme durumu söz konusu olabilir mi?
TOKİ projenin garantörüdür. Olası gecikmelerde TOKİ projenin tamamlanmasını temin edecektir. Gecikmelerde cezai şartlar söz konusudur.'' (Para dergisi/ Murat G.Aktaş)
***
Geçtiğimiz hafta içinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, pek çok sanayi sitesinden “Bizi taşıyın” talebi geldiğini ve sanayicilerin zarar etmeyeceği bir model üzerinde çalıştıklarını kaydetti.
Özlü, Üretim Reform Paketi kapsamında şehir merkezlerinde kalan sanayi sitelerini şehir dışına taşıyacaklarını söyledi.
Sanayi sitelerinin dönüşümünü hukuki zemine oturtacaklarını ifade eden Özlü, “Belediyeler, il özel idareleri ve bakanlık, mülk sahipleriyle anlaşacak.. onlara tertemiz, modern sanayi çarşıları kuracağız. Adamın bir dükkânı varken iki tane olacak. Pek çok ilde 1970'lerde yapılmış sanayi siteleri çok küçük, 50 metrekarelik yerler artık yetmiyor” dedi.
Özlü, eski alanları da belediye ile değerlendireceklerini ifade ederken, “Şehrin durumuna göre imar imkânı vereceğiz. Oralara lüks konutlar yapılabilecek, AVM'ler yapılabilecek, mülkiyet sahipleri bu işten zarar etmeden kâr edecekler” dedi.
Bu konuda 3 ilden talep geldiğini söyleyen bakan Özlü, “Biz de taşınmak isteyene yüzde 3 faizle kredi vereceğiz. Taşınma, altyapı ve üstyapı maliyeti karşılanacak. Hesabımıza göre, bin kadar sanayi sitesi için 17 milyarlık bir maliyet oluşuyor. Mülk değerleri zaten kendisini çevirecek” diye konuştu.
Özlü, sanayiciye ucuz arsa ve fabrika binası sağlayacaklarını, arazinin devletin olacağını ve isteyene fabrika binası da yapılacağını belirtirken, “ÇED raporuna son, arsa aramaya son.. Plug and play (Tak çalıştır).. gel fişini tak, fabrikanı çalıştır. Singapur'da, Malezya'da olduğu gibi. Kullanım hakkını 49 yıllığına vereceğiz. Sanayici de parasını arsa ve bina yerine makine ve işletmeye ayıracak” dedi.
***
Bu durumda şehir dışı alan olarak bahsedilen Çatalca ve Silivri bölgesinden başka neresi kaldı ki?
İyi haftalar...
