Dönem raporları

Piyasalar da stagflasyon dönemi yaşanıyor lakin bu durgun döneme rağmen umutlar yüksek. Hem hükümet kanadından, hem de banka ve finans dünyasının duayen isimleri tarafından 2026 yılı Mayıs ayından sonra hem enflasyonun tek haneli rakamlara geleceğini, hem de faizlerin düşmesini beklediklerini ifade ediyorlar.
Bu durum ve beklenti piyasaların moral ve motivasyonu açısından olumlu. Genel piyasa beklentileri de uygulanan ekonomi programına ve mali disipline duyulan güveni de gösteriyor. Asıl olan mesele siyasi ve ekonomik istikrardır.
İnşaat sektörü her şart ve zeminde projeler üretiyor, lakin arsa ve emtialardaki maliyetlerin olumsuz etkisinde. Sınırlı sayıda ve minimum kârlarla gemisini yürüten kaptan ve herkes işine bakıyor.
***
Devam edelim. Bu ay içinde açıklanan birkaç rapordan ilerleyelim.
• 2025 yılı Temmuz ayında gerçekleşen konut satışlarına baktığımızda 142.858 adet konutun satılmış olduğunu görüyoruz.
• 2025 yılının Haziran ayında gerçekleşen 107.723 adet dolayındaki satış adedine kıyasla yaklaşık yüzde 32,6 oranında artış olduğu görülmektedir.
• 2025 yılı Temmuz ayı itibariyle gerçekleşen 18.425 toplam ipotekli konut satışları 2024 yılının aynı döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışlarına kıyasla yaklaşık % 60,3 oranında artış gösterdi.
• 2025 yılı Temmuz ayı sonunda gerçekleşen konut satışlarının içinde ipotekli satışların oranı %14,6 mertebelerinde bir önceki yılda bu oran %9,4 civarındaydı.
• İstanbul, İzmir ve Ankara özelinde bakacak olursak; 2025 yılı Temmuz ayı sonu itibariyle kümüle konut satışlarının, 2024 yılı aynı dönemine nazaran İstanbul'da yaklaşık %24,6, İzmir'de %35,1 Ankara'da ise %28,9 oranın da artış olduğu görülmektedir.
• 2025 yılı Temmuz ayında gerçekleşen kümüle ilk el konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre % 17,5 oranında artarak 43.984 adet açıklandı.
• 2025 yılı Temmuz ayı itibariyle toplam konut satışları içinde ilk el satışların oranı %30,14 civarında seyretti. 2024 yılı aynı döneminde bu oran %31,85 oranındaydı.
• 2025 yılı Temmuz ayında yabancılara yapılan konut satışlarına baktığımızda bir önceki yılın aynı dönemine göre satışlar % 18,60 oranında azalarak 1.913 adet açıklandı.
• 2025 yılı Temmuz ayında yabancılara satılan kümüle toplam konut adedinin toplam satışlar içindeki oranı %1,35 oranındadır. 2024 yılı aynı döneminde bu oran %1,91'di.
• 2025 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 0,9 oranında artan KFE, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 32,8 oranında artmış, reel olarak ise yüzde 0,5 oranında azalmıştır.
• Üç büyük ilin konut fiyat endekslerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde, bir önceki yılın aynı ayına göre, İstanbul, Ankara ve İzmir'de sırasıyla yüzde 33,5, 42,9 ve 31,0 oranlarında artış göstermiştir.
• 2025 yılı Temmuz ayı itibariyle son bir yıllık süreçte, konut kredisi kümülatif değişimi %32 artış göstermiş durumda. Geçen yılın aynı döneminde bir önceki yıla göre %2,0 büyüyen konut kredilerinde bu yıl %32 oranında artış yaşandı.
• Ağustos ayında 10 yıllık vadede kredi maliyetleri aylık %2,77 ile %3,74 arasında değişmektedir. Bankalar arasında farklılık göstermekle birlikte, 1 milyon TL kredi için 10 yıllık vadede ödemeler aylık 28.784-TL, 5 yıllık vadede aylık 35.056-TL civarında seyretmektedir.
• 2025 yılı Temmuz ayında konut kredileri içinde, takipteki konut kredi miktarı sadece %0,15 seviyelerindedir. Bu rakam 2024 yılı Temmuz ayında %0,13 seviyelerindeydi. Takipteki kredilerin toplam kredi hacmi içindeki büyüklüğünün kredi miktarıyla aynı hızda büyümemesi Türkiye için olumlu bir göstergedir.
• Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, 2025 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,9 oranında arttı; 2025 yılı Temmuz ayında 83,5 olan endeks, 2025 yılı Temmuz ayında 84,3 oldu.
• 2025 yılı Temmuz ayında maliyetler aylık bazda %1.4, yıllık %24 arttı. İşçilikler %39, Malzeme fiyatlarında…
• Özellikle satışa yönelik açıklanan verilerin resmi kayıtlara geçmesi ancak geçmişte yapılan satışların resmiyete dökülmesi ile bugüne yazıldığını da belirtelim. ***
• Türkiye'de konut satışları geçen seneye göre hızla artmasına rağmen konut stoku, bugün 620 bin seviyelerine çıkarak sadece 8 ayda yüzde 25 artış gösterdi.
• Türkiye'de konut satışları geçen yıla göre hız kesmeden artarken, satılmayı bekleyen konut sayısı da rekor seviyelere tırmandı. Yılın başında yaklaşık 500 bin seviyesinde olan satılık konut stoku, sadece 8 ayda yüzde 25 artarak 620 bine çıktı. Uzmanlara göre “konut satmak isteyenlerin sayısı, alıcıların talebini geride bırakıyor” ve bu da her geçen gün daha yoğun bir stok baskısı oluşturuyor. Konut stokundaki en belirgin artış Ankara'da yaşandı. Başkentte satılık konut stoku yılbaşından bu yana yüzde 32 artış gösterdi. Verilen bilgilere göre İstanbul'da stok artışı daha sınırlı kalırken, İzmir'de de yükselişler dikkat çekiyor.
• Satılık konut cephesinde büyüyen stok sorununa karşın kiralık konutlarda daha farklı bir durum göze çarpıyor: İstanbul'da kiralık stok %8 azaldı. Ankara'da yüzde 6 geriledi. İzmir'de ise yüzde 15 arttı.
• Satışların artmasına rağmen arzın talebin önüne geçtiğini vurgulayan uzmanlar “Geçen yılın aynı dönemine kıyasla daha fazla satış gerçekleşiyor. Ancak satılık konut sayısındaki artış, talep ile arz arasındaki makasın açıldığını gösteriyor. Önümüzdeki süreçte piyasada satışların seyrini belirleyecek en kritik faktör, bu stokların nasıl eritileceği olacak. Bu dengesizlik fiyatlamaları ve satış hızını doğrudan etkileyecek” dedi.
***
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılının ikinci çeyreğine ilişkin yapı izin istatistiklerini açıkladı. TÜİK tarafından açıklanan söz konusu verilere göre yapı ruhsatı verilen bina sayısı, nisan-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 47,4 arttı.
• TÜİK'in açıkladığı resmi verilere göre, 2025 yılının ikinci çeyreğinde yıllık bazda yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 47,4, daire sayısı yüzde 90,3 ve yüz ölçüm yüzde 61,8 artış gösterdi.
• Söz konusu rakamlara göre yapı ruhsatı alan toplam yüz ölçümün yüzde 85,1'i belediyeler, yüzde 14,9'u de diğer yetkili idareler tarafından verildi. Alınan yapı izinlerinin yaklaşık ¾'ü mesken nitelikli. Buna göre ülkemizde son yıllarda inşa edilen yapı türlerinin yüzölçümüne göre dağılımları yaklaşık olarak aşağıdaki şekilde; Konut: %75, Sanayi- ticaret ve ofis: %20
Okul- hastane ve diğer kamu yapıları: %5 olduğu açıklandı.
***
Konut piyasasına dair sosyal medya da paylaşımları ile dikkatleri üzerine çeken bir girişimci emlak vergileriyle ilgili değerlendirmelerde bulunarak son zamanlarda da dillendirilen boş evlere vergi ödeneceğini, çok konutu olan kişilerin ellerindeki konutları satacağını söyleyerek “konut arzı oldukça, konut yatırım aracı olmaktan çıkacağı” tahminleri yapılıyor. Dünya'da geçerli olan 'Çok konutu olan çok vergi verecek' mottosu ülkemizde de hayata geçer mi bilinmez. Buna göre boş eve vergi, artan oranlı emlak vergisi vb gibi düşünceler çok sayıda konut sahiplerinin zamanla konutları ellerinden çıkaracakları, konut arzı oldukça konutun yatırım aracı olmaktan çıkacağı, çok konutu olanın çok vergi vereceği gibi düşünceler zamanla hayata geçer mi göreceğiz.
İyi haftalar…