Geçtİğİmİz hafta içinde Pamir&Soyuer emlak şirketi tarafından hazırlanan Türkiye Gayrimenkul Sektörü-2018/2. çeyrek raporu yayınlandı.
Açıklanan bu raporda hem piyasalar hem de inşaat sektörünün son durumu tahlil edilerek son veriler açıklandı.. buna göre;
“İstanbul'un ofis bölgelerinde, inşaat aşamasında yaklaşık 1,38 milyon m2 ofis alanı bulunuyor.. A sınıfı ofis pazarında, yüksek seyirli enflasyon, kur dalgalanmaları ve arz fazlası sebebiyle ortalama kira rakamlarındaki düşüş trendi devam etti.
İstanbul ana ofis bölgelerinde boşluk oranı, Asya Yakası'na eklenen yeni ofis binalarıyla yüzde 12,9'dan yüzde 17,1'e yükselirken, Avrupa Yakası'nda gerçekleşen işlemlerle yüzde 20,3'ten yüzde 18,9'a geriledi ve toplam boşluk oranı yüzde 18,2 oldu.
Kozyatağı' nda boşluk oranı yüzde 25,2'ye, Ümraniye'de ise yüzde 9,4'e yükselirken; birincil kira değerinin 32 dolar/m2/ay olarak kaydedildiği Levent/Etiler'de yüzde 19,1'e, Maslak'ta yüzde19,4'e ve Şişli-Zincirlikuyu-Beşiktaş'ta yüzde 17,9'a geriledi.
İstanbul A sınıfı ofis doluluk,
boşluk ve birincil kira değeri
Rapora göre; 2018 ikinci çeyrekte İstanbul ana ofis bölgelerindeki A sınıfı ofis arzı, 3,59 milyon m2'ye ulaştı.
Gayrisafi yurtiçi hasıla, 2018/1.çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 arttı. Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan faaliyetler bazında katma değerler, 2017/1.çeyreğine göre; hizmet sektöründe yüzde 10, sanayide yüzde 8,8, inşaat sektöründe yüzde 6,9 ve tarım sektöründe yüzde 4,6 arttı.
OECD Türkiye-2018 Ekonomik Anket Raporu'nda Türkiye için 2018 ve 2019'da yüzde 5 civarı bir büyüme öngörülüyor.
Enflasyon
Tüketici enflasyonu, 2018-Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 2,61, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,39 arttı.
En yüksek artış, aylık yüzde 5,98 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görülürken; bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 24,26 ile ulaştırma grubunda kaydedildi.
Politika Faizi
TCMB, Haziran-2018 Para Politikası Kurulu toplantısında, politika faizini yüzde 16,5'ten yüzde 17,75'e yükseltti.
Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun korunması öngörülüyor.
Maliyetler
Bina inşaat maliyet endeksi, Haziran.2018 baz alındığında yıllık değişim işçilikte yüzde 16.01, Malzeme fiyatlarında ise yüzde 29,23 oranında artış gösterdiği.. toplam da ise yüzde 24,87 oranında arttığı açıklandı.
Konut piyasaları
Haziran.2018 baz alındığında toplam satış adeti 342.155 konut satıldı.
Bu rakamın 160.100 konut projelerden 1.el satışlar.. 182.055 adet konutta 2.el satış olarak yansıyor.. yabancılara yapılan satış adeti ise 6.646 konut olarak açıklandı.
İstanbul Ofis Pazarı.. Arz ve Talep
2018 ikinci çeyrekte İstanbul ana ofis bölgelerindeki A sınıfı ofis arzı, Asya Yakası'na eklenen yeni ofis binalarıyla 3,59 milyon m2 ulaştı.
İstanbul ana ofis bölgelerinde tüm işlemlerin yüzde 82'sini oluşturan, 39.474 m2 yeni kiralama işlemi gerçekleşti.
İşlemlerin alan bazında yüzde 38'i Levent-Etiler, yüzde 30'u Maslak, yüzde 13'ü Şişli-Zincirlikuyu-Beşiktaş, yüzde 17'si Kozyatağı ve yüzde 2'si Ümraniye ofis bölgelerinde kaydedildi.
Gelecek Arz
İstanbul ana ofis bölgelerinde, planlama ya da inşaat aşamasında yaklaşık 1,38 milyon m2 yeni ofis alanı bulunuyor.
Gelecekteki ofis arzının yüzde 43'lük kısmını, finansal sistem düzenleyici ve denetleyici kurumları ile kamu bankaları yönetim merkezinin yerleşeceği Asya Yakasındaki İstanbul Finans Merkezi'nin oluşturması bekleniyor.
İstanbul Ofis Pazarı..
Kiralar ve Boşluk Oranları
İstanbul A sınıfı ofis pazarında, yüksek seyirli enflasyon, kur dalgalanmaları ve arz fazlası sebebiyle ortalama kira rakamlarındaki düşüş trendi devam etti.
İstanbul ana ofis bölgelerinde boşluk oranı, Asya Yakası'na eklenen yeni ofis binalarıyla yüzde 12,9'dan yüzde17,1'e yükselirken, Avrupa Yakası'nda gerçekleşen işlemlerle yüzde 20,3'ten yüzde 18,9'a geriledi ve toplam boşluk oranı yüzde 18,2 oldu.
Kozyatağı'nda boşluk oranı yüzde 25,2'ye, Ümraniye'de ise yüzde 9,4'e yükselirken; birincil kira değerinin 32 dolar/m2/ay olarak kaydedildiği Levent Etiler'de yüzde 19,1'e, Maslak'ta yüzde 19,4'e ve Şişli-Zincirlikuyu-Beşiktaş'ta yüzde 17,9'a geriledi.
Türkiye Perakende
Pazarı / Talep
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Araştırma verilerine göre, 2018 Haziran ayında perakende ciro endeksi, 2017.Haziran ayına göre %23,3 artarak 291 puana yükseldi.
Haziran 2018'de ziyaret sayısı endeksi, geçen yılın aynı ayına göre %10 arttı.
Haziran 2018'de kiralanabilir alan başına düşen ciro İstanbul'da 1.252-TL, Anadolu'da 1.015-TL ve Türkiye genelinde 1.110-TL olarak gerçekleşti.
Arz
2018 ikinci çeyrekte Türkiye'deki alışveriş merkezi arzı, yeni açılan 4 AVM ile 11,89 milyon m2'ye ulaştı.. kişi başına düşen kiralanabilir AVM alanı;
Türkiye genelinde 150,82 m2/1000 kişiye yükseldi.
İstanbul 311,09 m2/1000 kişi ile en büyük piyasa olurken onu 294,48 m2/1000 kişi ile Ankara ve 289,16 m2/1000 kişi ile Bolu izledi.
Türkiye Perakende Pazarı.. Yeni Arz
2018/2.çeyrekte 208.000 m2 AVM alanı piyasaya girdi.
İstanbul'da Anatolium Marmara AVM (60.000 m2) ve Maltepe Piazza AVM (55.000 m2) ile İzmir'de Westpark Outlet (65.000 m2) ve Kırklareli'nde 39 Burda AVM (28.000 m2) olmak üzere dört yeni AVM açılışı gerçekleşti.
Devam Eden Projeler ve Beklentiler
2020 sonunda toplam arzın 14 milyon metrekare olması bekleniyor.
Gelecek arzın yüzde 80'ini İstanbul, Ankara ve Bursa' daki AVM projeleri oluşturacak.” (Alıntı; emlakkulisi.com)
***
Türkiye, Merkez Bankası tarafından 13.Eylül'de açıklanacak faiz artırım kararını bekliyor.
Uzmanlara göre piyasalarda ki temel beklenti ise faiz artırım kararı sonrası döviz fiyatlarında düşüş olacağını açıklıyor..!
Umarım beklentiler karşılanır ve piyasalar açısından olumlu neticeler alınır. Hayırlısı diyelim.. İyi haftalar.
