SOSYOLOG - Aleyna Çalış

Demokratik aile tutumu

Çocuğun gelişimi, anne ve babanın çocuğu yetiştirme tutumları ile yakından ilişkilidir. Çocuğun, kişilik gelişimi her ne kadar yaşamı boyunca sürse de çocukluk döneminde yaşadıkları kişilik gelişimini biçimlendirmektedir.

   Anne-baba-çocuk arasındaki ilişki biçimi, özellikle anne-babanın çocuğu ile kurduğu ilişkideki tutumu kişilik gelişiminin temel belirleyicisidir. Bu tutumlar ise daha çok anne babanın kendilerini ve çocuklarını nasıl algıladıklarıyla bağlantılıdır. Yani çocuklarına bakış açıları, davranışlarını doğrudan etkilemektedir.

   Demokratik aile tutumu; ailelerin çocuklarına belirli limitler koydukları, çocuklarının kendi hatalarından sonuçlar çıkarmalarına ve öğrenmelerine izin verdikleri tutumlardır. Bu aileler koydukları kuralları çocukları ile paylaşırken kuralları neden koyduklarını da anlatırlar. Karşı gelen çocuklarını dinlerler ve karşılıklı fikir alış verişine önem verirler. Demokratik tutumda baskı ve taviz olmadan, güç çatışmasına girmeden sağlıklı ilişki kurulur. Demokratik tutumda ailedeki herkesin duygu ve düşünceleri dinlenir ve önemsenir. Dolayısıyla anne baba çocuğu dinler ve hem “hayır”ı hem “evet”i açıklar. Hayır dediğinde seçenekler sunar. Bu aileler otoriter aileler kadar sert olmamakla beraber koydukları kuralları saygı ve sevgi çerçevesinde uygularlar. Bu tutum için çocuğu kendine özgü bir birey-insan olarak kabul etmek, merak, girişkenlik ve birey olma güdülerine saygı göstermek, kendi ihtiyaçlarını bilip sorumluluk alabileceğine güvenmek gerekir. Böylece çocuk; sorun çözmeyi öğrenir. Düşünme becerisi artar. Kendine ve çevresine güvenir. Sorumluluk alır ve anne babasıyla karşılıklı ve yakın ilişki kurarak hem kendini anlatır hem de onları anlar.

   Yapılan birçok araştırmanın sonucunda demokratik aile tutumunun çocuklar için en ideal tutum olduğu gözlemlenmiştir. Demokratik ailenin sıcaklığı ama aynı zamanda da uyguladığı disiplin çocuklara hem kuralları öğretir hem de ailenin sevgisi içinde güvende olduklarını anlatır. Böylelikle çocuk yeni bir şey denemek istediği zaman aileden gelecek olan tepkilerden korkmaz, denemeye ve başarmaya açık olur.

   Demokratik ve otoriter tutumlu aileler çocuklarına yüksek hedefler koymaları yönünden birbirlerine benzerler fakat otoriter ailelerin çocukları baskı yoluyla bu hedeflere ulaşmaya çalışırken demokratik ailelerin çocukları kendi istedikleri için başarıya giderler. Otoriter ailelere oranla demokratik ailelerin çocuklarında içsel motivasyon daha kolay sağlanabilir. Otoriter aileden gelen bir çocuk anne ve babasını utandırmamak ya da ceza almamak için ders çalışırken demokratik aileden gelen çocuk kendi başarısı için ders çalışabilir. Yaptığı şeyleri, uygulanan kuralları kendisi için uyguladığını bilen çocuk içsel motivasyon kazanır. Bu içsel motivasyon hayatı boyunca çocuğa yardım edecek ve sağlıklı bir birey olmasında ona yardımcı olacaktır.

 

 

YORUM YAP