Odaklanma Problemi nedir?

Odaklanma, yapılan iş dışındaki çevresel veya içsel durumlardan etkilenmeden o işi sürdürebilmektir. Ortamdaki ses, ışık, hareketler çevresel etkenleri oluştururken zihnimizdeki düşünceler içsel etkenleri oluşturur.
Çocuk olsun yetişkin olsun her bireyin belli bir süre odağını koruyabilmesi beklenir çünkü görev ve sorumluluklarımızı yerine getirmemiz gerekmektedir. Çevresel ve içsel etkenlere kayan ilgi, odak kaybetmemize ve yaptığımız işi tam anlamıyla yapamamamıza, bitiremememize sebep olmaktadır.
NEDEN?
Odaklanmada güçlük yaşamanın çeşitli nedenleri vardır. En temelde bu nedenler içsel kaynaklıdır ve genellikle içsel nedenler çevresel uyaranlara odağı kaydırmaktadır.
• Uyku eksikliği: Tam ve yeterli uyumamak bilişsel kapasitemizi yani düşünme, karar alma gibi becerilerimizi olumsuz yönde etkilemektedir.
• Kaygı ve stres: Her duygu gibi bu iki duygu da işlevsel olmasına karşın aşırı ve sürekli hissedilmesi odağı bozar. Çünkü yapacağımız iş yerine bu duygulara odaklanırız.
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB): Odaklanmada güçlük yaşamak DEHB'nin belirtilerinden biridir. DEHB nöropsikolojik bir rahatsızlıktır ve tanı ve tedavi uygulanır.
DEHB tanısı konulamıyorsa odaklanma problemleri günlük rutinde yapılan bazı düzenlemeler ve dikkati güçlendirici bazı etkinlikler yoluyla düzenlenmeye çalışılır.
ARADAKİ FARK
Odaklanma problemi ve DEHB arasında ince bir çizgi vardır. Ancak aradaki farkı şu şekilde tanımlayabiliriz. Odaklanma problemi belli ilgi çekmeyen durumlar karşısında, uykuyla ilgili yaşanan sorunlar sonrasında ve stres kaynaklı olabilir. DEHB'de ise okul/iş ve ödev/görevlerin yanı sıra eğlenceli aktivitelerde de dikkat süresinin kısalığı söz konusudur.
DEHB'de asıl dikkat çeken durum kişinin belirli bir işle ilgilenirken içinden geçen başka bir şeyi yapma isteğine engel olamamasıdır. Bu durum kişinin duygusal, sosyal ve bilişsel alanlarda sıkıntı yaşamasına neden olur.
NE YAPALIM?
Odaklanma problemi yaşandığında altında yatan sebep ne olursa olsun günlük rutinde yapılan düzenlemeler her zaman ilk adım olmalı. Çocuklar için yapabileceğimiz bazı öneriler şu şekilde:
• Çalışma masasında dikkat dağıtıcı şeyler bulundurmayın.
• Çalışma masasında yemek yemesine izin vermeyin.
• Birlikte zeka oyunları oynayın.
• Mutlaka kahvaltı yaptırın.
• Uyku düzenini hafta sonu da değiştirmeyin.
• Birlikte çalışma düzenini oluşturun.
• Arkadaşlarıyla bir araya gelmesini sağlayın.
• Sosyal medyadaki kısa videolardan mümkün olduğunca uzak tutun.
Bunların ilk adım olduğunun altını çizmek önem taşıyor çünkü odaklanmada yaşanan güçlüklerin altında yatan uyku problemleri, aşırı kaygı-stres ve DEHB gibi ana problemlere de mutlaka özen göstermemiz gerekiyor. Bunların da araştırılıp iyileştirilmesiyle birlikte odaklanma güçlüklerini hayatımızdan daha kalıcı bir şekilde çıkarma ihtimalimiz artıyor.