İstanbul Rumeli Üniversitesi ve Silivri Belediyesi işbirliği ile düzenlenen “Bağışlanan Organ Bağışlanan Hayattır” konulu farkındalık paneli yoğun katılımla gerçekleşti.
27.05.2016 tarihli UKM verilerine göre 25 bin 843 hasta organ bekliyor. Yılda 6 bin hasta organ bulamadığı için ölüyor. Ülkemizde her yıl 3-9 Kasım tarihlerinde idrak edilen Organ ve Doku Bağışı Haftası'nda organ bağışı bilincinin geliştirilmesi ve kamuoyunun bilgi eksikliğinin giderilmesi amacıyla panel organize eden İstanbul Rumeli Üniversitesi ve Silivri Belediyesi, üzerlerine düşen önemli görevi yerine getirdi. Yaşar Kemal Sergi Salonunda kaydedilen, “Bağışlanan Organ Bağışlanan Hayattır” konulu panelin moderatörlüğünü Doç. Dr. Oğuz Özyaral üstlenirken, eğitim Öğretim Görevlisi olan Esin Ardıç, Aynur Karakaya ve Duygu Arda Bağce tarafından verildi. Öğrencilere tanımları yapıldıktan sonra yasal dayanağı, organ bağışlarının azlığı, nakledilebilir organlar, hayattayken yapılabilen bağış, ölümden sonra yapılan bağış, beyin ölümü tespiti, dinsel yönü ve bazı istatistikler hakkında kapsamlı bilgi sunuldu. “Vereceğiniz Son Hediye Bir Hayat Olabilir” sloganı üzerinden yola çıkılan sunumda, organ bağışını teşvik eden mesajlar verildi. İşte organ bağışı hakkında merak edilen sorular ve cevapları:
ORGAN BAĞIŞI NEDİR?
Organ bağışı, bir insanın organlarının bir kısmının veya tamamının, henüz sağlıklı iken, beyin ölümünün ardından başka insanlarda yararlanılmak üzere bağışlanmasıdır. Ülkelere göre değişen organ bağışı kuralları ve yasaları vardır.
ORGAN NAKLİ NEDİR?
Organ nakli, organ kaybına uğramış hastaya yaşamını devam ettirmesi ve yaşam kalitesini artırması için, yeni ve sağlam organın nakledilmesi (transplantasyon) işlemidir. Organ donörü yaşayan kişi veya kadavra olabilir.
ÜLKEMİZDE HANGİ ORGANLARIN VE DOKULARIN NAKLİ YAPILMAKTADIR?
Nakli yapılan organlar; böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas, ince bağırsak.
Nakli yapılan dokular; kalp kapağı, kornea, kemik, kemik iliği, tendon, deri.
KADAVRADAN VE CANLIDAN OLMAK ÜZERE İKİ TÜRLÜ BAĞIŞ YAPILABİLİR
Canlıdan bağış; verici hayattayken organlarını bağışlayabilmeyi kapsar. Hayattayken kalp ve akciğer bağışlanmaz, kemik iliği, karaciğer gibi organlar veya çift organlardan olan böbrek bağışlanabilir. Ülkemizde canlı vericiden nakil oranı daha yüksektir.
Kadavradan bağış, kişinin öldükten sonra organlarını bağışlamak istediğini hayattayken belirlemiş olması gerekmektedir. Ölüm sebebinin tespit edilmesinden sonra organ nakil işlemi yapılmalıdır. Kişi organlarını bağışladığını yakınlarına söylemelidir. Aksi takdirde beyin ölümü gerçekleştiğinde organlarını bağışlamış olsa bile yakınlarının onayı olmadan organları alınamaz.
BEYİN ÖLÜMÜ İLE BİTKİSEL HAYAT ARASINDAKİ FARK NEDİR?
Beyin ölümü, beyin fonksiyonlarının geri dönüşümü olmaksızın kaybıdır. Beyine kan gitmez.
Bitkisel hayatta hastanın spontan solunumu vardır. Kalıcı bitkisel hayat diye bahsedilen durumda kortekste ölüm mevcuttur ama beyin sapı az veya çok intakttır.
BEYİN ÖLÜMÜNE KİMLER KARAR VERİR?
Tıbbi ölüm haline, bilimin ülkede ulaştığı düzeydeki kuralları ve yöntemleri uygulanmak suretiyle; anestezi ve reanimasyon uzmanı, kardiyoloji uzmanı, nöroloji uzmanı veya nöroşirurji uzmanı karar verebilir.
KİMLER ORGAN BAĞIŞINDA BULUNABİLİR?
Yasaya göre 18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.
AİLEDEN İZİN ALINIR MI?
Organ bağışı kişinin vasiyeti niteliğindedir. Bağış kartı ve form doldurulur iken formun bir bölümünde beyin ölümü gerçekleştikten sonra ulaşılması gereken kişi ibaresi bulunmaktadır. Organ bağış kartınız olsa bile kişinin beyin ölümü gerçekleştiğinde organ bağışı için gerekli yazılı onay aileden alınır.
ORGANLARIMIZI NEREDE BAĞIŞLAYACAĞIZ?
İl Sağlık Müdürlüklerinde
Kamu ve Özel Hastanelerde
Organ Nakli Yapan Merkezlerde
Toplum Sağlığı Merkezlerinde
Aile Sağlığı Merkezleri
Bölge Koordinasyon Merkezlerinin açmış oldukları organ bağış stantlarına yapılabilir.
ORGAN BAĞIŞI DİNİ AÇIDAN UYGUN MUDUR?
Diyanet İşleri Başkanlığı 6.3.1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamıştır.
Hazal BAŞARAN
