
***
KÜRESEL sermaye, Ortadoğu ve Ukrayna'daki iç karışıklıklardan ötürü, 2015 yılında gayrimenkul yatırımlarını daha çok güvenli limanlara yönlendirmeyi tercih etti. Global emlak zinciri Coldwell Banker’in Türkiye Başkanı Dr. Gökhan Taş, bu doğrultuda güçlü ve sağlam ekonomileri sebebi ile İngiltere, Almanya, Hollanda, Fransa ve İskandinav ülkelerinde marka şehirlere yatırımların hızla arttığını söyledi. Geçmiş on yıl boyunca çok tercih edilen Rusya, Polonya ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerde. AVM, ofis ve konut yatırımlarının belli bir doyuma ulaştığım kaydeden Gökhan Taş, "Bu ülkeler eski cazibesini kaybetmeye başladı" dedi. Son yıllarda ekonomik krizle boğuşan İspanya, İtalya ve Yunanistan'da yatırımcıların özellikle turistik şehirlerde düşük maliyetli arsa yatırımlarına yöneldiğine dikkat çeken Taş, bu nedenle bu ülkelerde 2016 yılından itibaren emlak fiyatlarının artacağını kaydetti.
ABD'nın 2008 yılından itibaren gayrimenkul piyasalarındaki çöküş sürecini atlattığını ve fiyatların eski seviyeleri ne ulaştığını belirten Taş, Dubai gayrimenkul piyasasının da tekrar cazip hale geldiğini kaydetti.
"Avrupa nüfus artışının yüksek olmaması sebebi ile cazip değil, ancak sağlam ekonomileri ile yatırımcıları çekiyor. Uzakdoğu'da ise özellikle Çin ve Şanghay gayrimenkul piyasaları son dönemde ataktaydı. Ancak yalan zamanda Çin'de yaşanan devalüasyon, yine Çin para piyasalarına olumsuz etki edeceği için, bu bölgeden de çıkış kaçınılmaz olacak. Dikkatli takip etmek gerekir" değerlendirmesini yaptı. 2014 sonuna kadar özellikle Ortadoğu'daki karışıklıktan dolayı, Türkiye'nin güvenli bir liman olarak görüldüğünü söyleyen Taş, "Dış talep diğer ülkelere göre bu yıl düştü; çünkü dış yatırımcılar siyasi riskin fazla olduğunu düşünüyor. Aynı zamanda Türkiye'nin tekrar siyasi ve ekonomik istikrarına kavuşmasını da bekliyorlar. Şu an sadece Araplara satılmak üzere, inşaatı devam eden Trabzon. Rize gibi Karadeniz şehirlerine ve Bursa ve Balıkesir bölgesine (termal turizm sebebiyle) ilgi fazla" dedi.
***
Türkiye, yabancı yatırımcı için dolar bazında geçen yıla göre yüzde 36 ucuzladı. İstanbul, Antalya, Bursa, Yalova ve Sakarya'daki konut projelerine yabancı ilgisi her geçen gün artıyor. Yabancılar gayrimenkul, alanında Türkiye'ye son 10 yılda yaklaşık 40 milyar dolar sermaye girişi sağladı. Bu miktarın, 15 milyar doları AVM'lere, 25 milyar doları ise bireysel konut satışına yöneldi. Yabancılara Türkiye'de konut edinmesini kolaylaştıran Mütekabiliyet Kanunu'nun 2012 yılında yasalaşmasıyla gayrimenkul sektörü yeni bir döneme girdi ve gelir bazında her yıl artan bir satış grafiğine ulaştı. Geçtiğimiz yıl gayrimenkul satışından 4.5 miyar dolar kasaya girerken bu yıl 5 milyar dolar gelir hedefleniyor. Dolardaki yükselişin yabancılara yönelik konut satışlarının artmasında etkili olduğunu kaydeden sektör temsilcileri, bu durumun yatırım yapmayı cazip hale getirdiğini ve yabancılara yönelik konut satışlarında artış hızının devamım beklediklerini dile getiriyor. Türkiye'deki konut fiyatlarının, gelişen ülkelerdeki konut fiyatlarına göre daha düşük olması ve avantajlı coğrafi konumu sonucu yabancı yatırımcı potansiyelinin yüksek seyretmesinin 'fırsat' yarattığı vurgulayan sektör temsilcileri, yerli yatırımcıdaki durgunluğu yabancı konut satışlarıyla kapatmayı planlıyor.
***
Toplam işlem hacmi içindeki payının artması için nitelikli yabancı gayrimenkul yatırımcısını bulup Türkiye'de ev, ofis, iş yeri satmak için çok daha fazla tanıtımın yapılması gereken bir dönemden geçiliyor. 8-10 Eylül tarihlerinde düzenlenen dünyanın en büyük emlak fuarlarından Dubai Cityscape'e katılan Türk firma sayısı bir önceki yıla göre iki kat arttı. Artan terör olayları, siyasi belirsizlik, TL'de ki değer kaybı, inşaat maliyetlerindeki artış, kredi faizlerinin yükselmesi ve yaz durgunluğu nedeniyle gayrimenkul sektörü açısından başta Körfez ülkeleri olmak üzere yurtdışından gelecek yatırım daha önemli hale geliyor.
***
Dünyanın farklı ülkelerinden yatırımcıların Türkiye'de mülk edinme konusunda oldukça istekli olduğuna vurgun yapan GYODER Başkam Aziz Torun, "Biz de sektör olarak bu talepleri karşılamak konusunda oldukça istekliyiz" dedi. Son yıllarda dünya çapında projeler üretme ve pazarlama konusunda Türk gayrimenkul sektörü önemli başarılara imza attığına dikkat çeken Torun, "Geçtiğimiz yıl 4 milyar dolara ulaşan yabancıya gayrimenkul satışlarının 2015 yılında 5 milyar dolara, takip eden yıllarda ise çift haneli rakamlara ulaşmasının zor olmadığı görüşündeyiz" şeklinde konuştu.
***
Cushman & Wakefield Yönetim Kurulu Başkam Haluk Sur, yabancıya konut satışında aşın talep ve fiyattaki hızlı iniş çıkışa dikkat edilmesi gerektiği konusunda uyararak Dubai örneğini verdi. Sur, şunları söyledi: "Yabancıya konut satışında kartopu etkisinden korunmak için mümkün mertebe kullanılmayan konut satılmasına dikkat edilmeli. Yoksa Türkiye'de konutun metrekaresini 3 bin dolara alan 4 bin dolara, 4 bine alan 6 bine satsın gibi kartopu etkisiyle giderek büyüyen bir yapının oluşmasını istemeyiz. Dubai bunun faturasını acı ödedi. Ne güzel yatırımcı geliyor demek başka, kalıcı yatırıma gelmesi başka."