BORÇLANMA İÇİN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR
1) 01.01.1989 tarihinden 08.05.2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmak.
2) Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olmak.
3) Türkiye’de ikamet etmek.
4) 2022 sayılı Kanun dahil Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamak.
5) Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmek.
6) "Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi” ile yazılı istekte bulunmak.
7) Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemek.
Bulgaristan’dan 01.01.1989-08.05.2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutularak ülkemize gelenlere, borçlanmanın genel kuralının aksine Bulgaristan’da o ülke vatandaşı iken geçirdikleri çalışma süreleri için borçlanma hakkı tanınmıştır.
Ülkemize gelen soydaşlarımızın iskanı ile ilgili kanunlarda (2510 veya 5543 sayılı Kanunlar) sadece Bulgaristan’dan gelenler için "zorunlu göç” ifadesi kullanıldığından, yalnızca zorunlu göç nedeniyle bu ülkeden gelen vatandaşlarımız söz konusu düzenleme ile öngörülen borçlanma hakkından yararlandırılır.
KENDİ İSTEĞİ İLE GELENLERE BORÇLANMA HAKKI YOK
T.C. Kimlik Numarası ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün Kimlik Paylaşım Sisteminden SGK tarafından yapılacak sorgulama sonucunda vukuatlı nüfus kayıt örneğinde "….. tarihli ve …. sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve 2510 (veya 5543) sayılı İskan Kanununa istinaden Türk vatandaşlığına alınmıştır” ibaresi bulunanlar için ayrıca zorunlu göçe tabi tutulduklarını belgelendirme koşulu aranmaz.
Nüfus kayıtlarında bu şekilde ibare bulunmuyorsa ilgililerden bu ibarenin nüfus kayıtlarına işlenmesi için başvuruda bulunmaları istenir.
Zorunlu göçe tabi tutulduklarına ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarından temin edilecek bir belgenin SGK’na ibrazı halinde de borçlanma işlemi sonuçlandırılacaktır.
Bulgaristan’dan temin edilen ve Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca çevirisi yapılmış hizmet belgesi ile Türkiye’deki nüfus kayıtlarında ad ve soyadı yönünden farklılık bulunması halinde, ilgiliden isim değişikliğini gösteren nüfus müdürlüğünden onaylı bir belgenin de SGK’na verilmesi talep edilecektir.
Borçlanma kapsamında yalnızca çalışma süreleri gösterildiğinden, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda boşta geçen (çalışılmayan) sürelerle ev kadınlığında geçen süreler, borçlanma kapsamı dışında tutulacaktır.
Türk vatandaşlığı ile birlikte Bulgaristan vatandaşlığı devam edenler de söz konusu yasa ile getirilen düzenlemeden yararlanacaklardır.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Borçlandırılan hizmetler, yalnızca yaşlılık (emekli) aylığı bağlanmasında değerlendirileceğinden, malullük ve ölüm aylığı bağlanmasında, bu şekilde borçlanılan hizmetler dikkate alınmayacaktır. Bu nedenle, Bulgaristan’da geçen hizmet sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına ilişkin talepler reddedilir.
Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanacaktır.
BORÇLANMADAN VAZGEÇİLİRSEYATIRILAN PARA GERİ ALINABİLİR
Borçlanmadan vazgeçilmesi halinde yatırılan paranın tamamı faizsiz olarak geri alınabilir. Bunun içinde paranın iadesine ilişkin bir dilekçe yeterlidir.
ELEŞTİRİLECEK HUSUSLAR
Zorunlu göçe tabi değilsin diye binlerce vatandaşımızın talebi geri çevrilmektedir.
Diğer vatandaşlarımız, sigortalının ölümü halinde geride kalanlar borçlanma yapıp dul ve yetim aylığı alabilme imkânına sahip iken, Bulgaristan göçmeni vatandaşlarımızın bu işlemleri, öldükten sonra kabul görmemektedir, mutlaka sağlığında borçlanma yapmaları gerekmekte.
Diğer Avrupa ülkelerinde ev hanımlığı süreleri borçlanılabilirken, bu soydaşlarımızın sadece çalışma süreleri borçlandırılmaktadır.
