Değerlendirmelerine, "Hiç bu kadar acayip bir zamandan geçmedik” diyerek başlayan İzmen, sözlerini şöyle sürdürdü: İZMEN: KRİZLERE ALIŞIĞIZ AMA BELİRSİZLİK ÖNGÖRÜ İMKANINI ZAYILATIYOR
"Türkiye olarak bizler sık sık ekonomik krizler yaşarız ve bir bakıma buna alışığız. Başı, sonu belli olan ve yönetilebilir bir şeydir kriz. Ama günümüz ekonomisini değerlendirdiğimizde ilk söyleyeceğimiz şey Dünya ve Türkiye’de evet kriz var ama bununla birlikte ciddi bir belirsizlik söz konusu. Riskler ve krizin iç içe geçmesinden doğan bir istikrarsızlık ve sabit olmayan konum söz konusu. Bu da öngörü şansımızı epey zayıflatıyor. Bu durum Dünya’dan başlayıp, Türkiye için de geçerli. Kaotik bir dizi, birbiriyle çelişen etkenler var ekonomi gündemimizde.
Bir ülkeyi konuşmadan önce Dünyayı göz önünde bulundurmalıyız. Düşük büyüme iklimi, potansiyel büyüme hızımızı yavaşlatıyor. ‘Kriz geçecek ve düzelme olacak’ diyemiyoruz. Yaşlanan ve azalan nüfus verimlilikte düşünün en önemli etkenlerinden biri. Bir yandan da para politikaları zayıfladı ve farklılaştı. Bunun en somut örneği Doların, Euro karşısındaki hızlı ve ani değer kazancı.
Büyümedeki yavaşlama, istikrarsızlığı kaçınılmaz kılıyor.
Değişen faiz politikaları da ekonominin seyrini etkileyen faktörler arasında.
Olumlu gelişmeler de var tabi; düşen petrol ve emtia maliyetleri. Hammadde fiyatları düşüyor ama bunun da gelecekteki durumunu öngöremiyoruz. Bu fiyat düşüşü bir de para değer kaybına yol açıyor.
Gelişmekte olan ülkelerde artan enflasyon, ‘acayip ekonomi’ durumunun özelliklerinden bir diğeri.
ABD toparlanıyor ama Türkiye ile ilgili böyle bir öngörü yapmamız için henüz yeterli veriler yok elimizde.”
"İŞ GÜCÜNE ARTAN KATILIM, İŞSİZLİĞİ ÇOĞALTTI”
Ülkemizde kişi başına gelirin 18 bin dolar olması gerekirken, 10 bin’de seyrettiğini belirten İzmen, kamu ve özel sektörde harcamalardaki düşüşe de dikkat çekti. Sanayi üretimindeki yavaşlamayı ‘yerlerde sürünüyor’ şeklinde tarif ederken, iş gücüne artan katılımın ülkemizde olan işsizliği çoğalttığını belirtti. İnşaat sektörünün hızını düşürüp, işçi çıkartmaya başladığına işaret eden İzmen, tüketici güveninin düşüklüğüne vurgu yaptı.
"TÜRKİYE İTHALATI ARTTIRMALI”
Hane halkında borçluluk oranlarındaki artış ile birlikte kredi verilme ve alınmasında yavaşlama olduğunu söylerken, ekonominin yumuşak karnını dış ticaret açığı olarak ifade etti. Türkiye ekonomisinin ithalata bağlı olduğunu ve arttırılması gerektiğini belirtirken, 2015’in ilk bölümünde büyüme hızının çok düşük olmasının risk oluşturduğunun altını çizdi.
"SİYASETTE SORUN VARSA, EKONOMİDE BELİRSİZLİK ARTAR”
Küresel piyasaların yatırım iştahındaki zayıflık, dış ticaretteki azalma, gelir adaletsizliği ve yoksulluk verileri üzerinden ‘acayip ekonomi’ durumuna ilişkin tespitlerini sürdüren İzmen, "Ekonomi sadece iktisatçılara bırakılamaz. İşin içinde siyaset de var. Ve ekonomi gibi 7 Haziran da ‘acayip bir seçim’ olmayı vaat ediyor. Siyasette sorun varsa, ekonomide belirsizlik artar. Sonbaharda ekonomik durumu daha net göreceğiz. Biliyorum bugün size ekonomi verilerine dair net bir durum değerlendirmesi yapmam gerekirken ancak bu alandaki sis perdesini tarif ettim. Ama durum ve koşullar ancak bunu yapmamıza izin veriyor” diyerek sözlerini noktaladı.
Sunumunun ardından, SİAD Başkanı Hakan Kocabaş İzmen’e bir teşekkür plaketi takdim etti.
ÜMİT İZMEN KİMDİR?
Türk yazar ve gazeteci. Boğaziçi Üniversitesi'nde 1979 ve 1983 yılları arasında Ekonomi Bölümü'nde lisans, 1984 ve 1986 yıllarında Tarih Bölümü'nde master yaptı. Aynı üniversitenin yine Ekonomi Bölümü'nde 1994 yılında doktorasını tamamladı.
1998 senesinde TÜSİAD Genel Sekreter yardımcısı oldu. 1998-99 döneminde Boğaziçi Üniversitesi’nde, 2000-2001 döneminde ise Bilgi Üniversitesi’nde part time öğretim üyesi olarak bulundu. Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırma Forumu TÜSİAD temsilcisi olarak çalıştı. 2010 yılında TÜSİAD'dan ayrıldı. Boğaziçi Üniversitesi'nde ve Özyeğin Üniversitesi'nde ders vermekte. Taraf gazetesinde Öte Taraftan adlı köşesinde köşe yazarlığı yapmaktadır.
Sevginar UYGUN
