Tıbbi ve Aromatik bitki dünyasının parlayan yıldız bitkisi ‘lavanta' yetiştiriciliği ile hem yaşadığımız bölgeye değer katmak hem de ülkemiz tarım sektöründe farklı ve güçlü yatırım alanlarının oluşmasına katkı sağlamak için çalışmalar yapan Zengin Yıldırım, Fidelavande ile lavanta fidelerini, çeliklerini, esansiyel yağlarını ve diğer tüm alt ürünlerini en hızlı ve güvenilir şekilde sizlere sunuyor.
Lavantaya ilginin arttığı bir dönemde kaliteli fide ihtiyacını karşılamanın yanında aromatik bitki üretimindeki fırsat ve tecrübelerini üreticilerle ve hobi bahçecileriyle buluşturmayı hedefleyen iş insanı Zengin Yıldırım tarafından faaliyet gösteren Fidelavande'den son yıllarda ilaç, kozmetik, parfümeri ve gıda olarak kullanılan ve ihracatta önemli payı olan lavanta fidelerini, çeliklerini, esansiyel yağlarını ve diğer tüm alt ürünlerini rahatlıkla temin edebilirsiniz. Fidelavande'nin tarımla uğraşmak isteyen, bu işten gelir elde etmek isteyen, lavanta yetiştiriciliği ile yeni yeni ilgilenmeye başlayanlar ya da bu alanda kendini geliştirmek ve daha verimli ürünler elde etmek isteyen üreticiler için derlediği bilgiler karşınızda!
LAVANTA YETİŞTİRİCİLİĞİ
Lavanta bitkisi, 1 m'ye kadar boylanabilen, yan çalımsı, çok yıllık bir bitkidir. 40 farklı türü olan lavanta 100-1600 metre rakım aralığında yetişir. Üretimi ekimin ardından 2. yılında başlar Lavanta bitkisinin ekonomik olarak kullanılan kısmı çiçekleridir. Bitkinin çiçek ve çiçek saplarından elde edilen uçucu yağ, dünyada ticareti en fazla yapılan uçucu yağlardan birisidir. Lavanta uçucu yağı, genelde kozmetik ve parfüm sanayinde kullanılmaktadır. Bunun yanında güzel kokusu nedeniyle sabun ve diğer endüstri kollarında, ilaç sanayinde ve ağrı kesici, şekillendirici, uykusuzluk giderici özellikleriyle de aromaterapide kullanılmaktadır. Lavanta çiçekleri çay şeklinde de kullanılmaktadır. Avrupa'da en çok tercih edilen bal lavanta balıdır.
İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ
Lavanta, toprak yönünden seçici olmayıp, pH'ı 5.8-8.3 olan, kuru ve kalkerli topraklarda çok iyi gelişme gösterir.
Kurağa, sıcağa ve soğuğa oldukça dayanıklıdır. Ancak kışı çok sert geçen bölgelerde bazen soğuk zararı görülmektedir.
Toprak analizleri ile pH, organik madde düzeyi, fosfor, potasyum seviyeleri kontrol edilmelidir. Topraktaki besin elementi yetersizliği durumunda eksik kısım önceden tamamlanmalıdır. Toprak derinliklerinde bulunan geçirimsiz tabakalar ile oluşabilecek grenaj sorunları ile buna bağlı yaşanacak olumsuzluklar önceden bertaraf edilmelidir.
YETİŞTİRME TEKNİĞİ
Lavanta vegatatif ve generatif olarak üretilebilen bir bitkidir. Végétatif üretimi yan kök sürgünleri veya yaşlı bitkilerden elde edilecek çeliklerle yapılmaktadır. Köklenme ortamı olarak perlit, tort orman toprağı gibi ortamlarda kullanılabilir. Çelikler bitkilerin kış dinlenmesi döneminde ve bitki uyanmadan önce alınmalı ve köklenme ortamına dikilmelidir.
Generatif üretim ise tohumla yapılmaktadır. Tohumla üretimde tohumların direkt araziye ekilmesi mümkündür. Ancak lavanta tohumlarının çok küçük olması ve arazi şartlarındaki ilk çıkışta yabancı ot kontrolünün zorluğu, fideleme yöntemi ile üretimi avantajlı hale getirmektedir. Fideleme yönteminde tohumlar önce fide yastıklarına ekilir ve fideler elde edilir. Daha sonra elde edilen bu fideler tüplenir ve belirli bir süre sonra araziye aktarılır.
TOPRAK İŞLEME
Lavanta çok yıllık olduğundan, arazide önce derin sürüm yapılır. Fidenin dikiminden önce işlenmiş toprak tırmık ve diskaro ile düzeltilir. Uygun iklim koşulları ve toprak hazırlandıktan sonra fide dikimi yapılmalıdır. Fideler dikildikten sonra, can suyu verilmelidir. Üretimde 100x40 cm 120x50 cm sıra arası ve üzeri mesafeler yetiştirme için uygundur. Araların bu kadar geniş tutulması, arazinin traktörle işlenebilmesi içindir.
SULAMA, GÜBRELEME VE BAKIM
Fide dikimi yapıldıktan sonra bitkinin toprakla olan ilişkisini kuvvetlendirmek amacıyla belirli aralıklarla 3-4 defa sulama yapılmalıdır, ileriki yıllarda lavanta bitkisi susuz koşullarda yetiştirilebilirse de sulama yapılması dekara çiçek verimini arttırır.
Lavanta tarlalarında 2-3 yılda bir ahır gübresi ile yapılacak gübreleme, toprak şartlarını iyileştirmeye yardımcı olacağı için son derece önemlidir. Bunun dışında deklara yılda 8-10 kg. N [Azotlu gübre) ve 3-5 kg P205 (Fosforlu gübre] verilmesi yeterlidir. Ancak gübreleme toprak analizi sonuçlarına göre yapılmalıdır, ilk iki yıllık süreçte yabancı ot kontrolü amacıyla yapılacak çapalama işlemi dışında önemli bir bakım işlemi yoktur.
HASAT VE KURUTMA
Lavanta bitkisi yöreye göre değişmekle beraber Haziran ayında tomurcuklanmaya başlar ve temmuz ayında çiçeklenir. Çiçeklenme devresinin başlangıcında saplı olarak hasat edilir. En yüksek uçucu yağ oranına bu dönemde ulaşılır. Tesisten itibaren ilk yıl verim alınmamakta veya çok düşük olmaktadır. Yan dallardaki çiçek başaklarındaki uç çiçekler, orta saptaki çiçek başağı çiçeklendiğinde birlikte hasat edilir. Hasat çiçek başak sapından, başaktan 10 cm kadar aşağıdan hasat makinesi ile biçilerek yapılır. Hasadın çiçeklenme döneminde sabahın çok erken saatlerinde yapılması daha uygundur. Erken yapılmasının diğer bir faydası da bal arılarından korumak içindir.
Hasat edilen çiçekler ya doğrudan uçucu yağ eldesi için işlemeye alınır ya da gölge bir ortamda serilerek kurumaya bırakılır. Kurutulmuş saplı lavanta çiçekleri elle veya farklı yöntemlerle saplarından ayrılır. Kurutma işlemi açık araziye serme şeklinde yapıldığını için uçucu yağ veriminden bir miktar kayıp yaşanmaktadır. Lavantadan genellikle su veya buhar distilasyonu yöntemiyle uçucu yağ elde edilmektedir. Uçucu yağ randımanı sapsız kuru çiçeklerde çeşitlere göre değişmekle birlikte % 3-9 arasındadır. Dekara sapsız çiçek verimi tür ve çeşitlere, iklim ve toprak koşullarına göre 100 kg. ile 500 kg. arasında değişir.
İletişim Bilgileri
Lavanta yetiştirmek isterseniz Fidelavande ile iletişime geçip fide temin edebilir; bahçenize, tarlanıza fidelerin dikimi için destek alabilirsiniz. Piri Mehmet Paşa Mahallesi, Burhan Soyaslan Sokak, No:22 Silivri /İstanbul adresinde faaliyet gösteren firmaya ayrıca 0541 511 51 50 numarasından veya zengin@fidelavande.com mail adresinden ulaşabilirsiniz.
Ersin ERGİN
