Sizin başlangıç tarihi itibari ile 40 yaş 5000 gün şartlarını yerine getirdiğiniz taktirde emekli olma hakkınız var. Yaş ile ilgili bir sorununuz yok, prim gün sayınız eksik. Çocuğunuz var mı belirtmemişsiniz ama eğer çocuğunuz var ise her çocuk için 2 yıl borçlanma hakkınız var. Prim sayınızı bu yolla artırmanız mümkün. En azından 3600 günü tamamlayın ki daha erken emekli olabilesiniz. Durumunuzun özeti böyle.
Okuduğunuz haberlere gelince, siz ve sizin durumunuzda olanların toplu para ödeyerek kalan günleri tamamlama imkanı mevcut mevzuata göre yok, okuduğunuz her habere itibar etmeyin.
EMEKLİ MAAŞIM NEDEN DÜŞÜK?
"Geçen yıl Haziran ayında 5640 günden SSK’dan emekli oldum, bana 763 TL emekli aylığı bağladılar, bir arkadaşım aynı tarihlerde emekli oldu ona 920 TL aylık bağladılar. Bana neden bu kadar az bağladılar? İtiraz etmek istiyorum. Etsem faydası olur mu?”Ünal B./Selimpaşa
Ünal Bey aylık kazançlarınızı bilmeden, prim yatırılmış ayları detaylı incelemeden bu soruya cevap vermek çok doğru olmaz. Maaş bağlama sisteminde üç dönem vardır; 2000 yılından öncesi, 01.01.2000-30.09.2008 arası ve 1.10.2008’den sonraki dönem, bu üç dönemde ödenen primler ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Bu üç dönem için hesaplanan kısmi aylıklar maaşınızı belirlemektedir. Bu dönemlerden en değerli olanı 2000 öncesi ödenen primlerdir, eğer 2000 öncesi boşluğunuz çoksa yani bu dönemde ödenen primleriniz az ise bu maaşınızın düşük çıkmasına sebep olacaktır. Elbette itiraz edebilirsiniz, bağlı olduğunuz Sosyal Güvenlik Kurumuna maaşınızın az bağlandığını tekrar hesaplanılmasını istediğinizi belirten bir dilekçe ile başvurabilirsiniz.
EŞİM ÖLMEDEN ÖNCE BOŞANMIŞTIM BANA DUL AYLIĞI BAĞLANIR MI?
"Eşim özel sektörden emekliydi, emekli olduktan kısa bir süre sonra bazı nedenlerle eşimden boşandım. Boşandıktan yaklaşık 3 ay sonra öldü, bana dul maaşı bağlanır mı?” (İsimsiz)
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu boşanmış eşleri yasal mirasçı olarak kabul etmemektedir. Dolayısıyla böyle bir hakkınız bulunmamaktadır. Ancak çocuklarınız var ise yetim aylığı şartları taşıyan çocuklarınız babalarından dolayı aylık alabilirler.
EVLATLIĞA AYLIK BAĞLANIR MI?
"Eşim SSK emeklisiydi, 6 yıl önce vefat etti. Bana eşimden dolayı dul aylığı bağlandı. Eşim öldükten sonra kendi çocuğumuz olmadığı için, yalnız kaldığımdan dolayı çocuk yetiştirme yurdundan bir kız çocuğu evlat edindim. Şimdi size şunu sormak istiyorum; evlatlığım ölen eşimden yetim aylığı alabilir mi? Sevdiye M/Avcılar
5510 sayılı kanunun 34. Maddesinde konu ile ilgili olarak ‘’Sigortalı tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya soy bağı düzeltilmiş veya babalığı hükme bağlanmış çocukları ile sigortalının ölümünden sonra doğan çocukları, bağlanacak aylıktan yukarıda belirtilen esaslara göre faydalanır.’’ hükmü yer almaktadır. Buna göre, eşiniz bizzat kendisi evlat edinmediği için, eşinizden kalan aylıktan siz yaşasınız da ölseniz de evlatlığınızın yararlanması söz konusu değildir. Eğer ki siz kendiniz kendi çalışmalarınızdan dolayı emekli olsaydınız size bağlanan aylıktan vefatınız sonrası evlatlığınız yararlanabilecekti.
ÇALIŞTIKÇA EMEKLİ AYLIĞININ DÜŞTÜĞÜ SÖYLENİYOR BU DOĞRU MU?
"Sayın Ateş, Prim günüm dolmuş yaşı bekleyenlerdenim. Mecburen çalışmaya devam ediyorum, ancak gazetelerde, medyada çalıştıkça emekli aylığının düştüğü yönünde haberler görmekteyim. Bu doğru mu? Bilgi verirseniz memnun olurum, selamlar.” Mehmet Doğan/Çorlu
1.10.2008 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 5510 sayılı kanunun emekli aylıklarına negatif etki ettiği doğrudur. İşvereniniz aylık primlerinizi asgari ücretten ödüyorsa, ilerde alacağınız emekli aylığınız her ay bir miktar geriye gidecektir. Bunu engellemenin yolu, primlerinizin yüksekten yatırılmasını sağlamak veya bu mümkün değilse çalışmadan yaşınızı beklemekten geçiyor. Ancak günümüz şartlarında bu da pek mümkün olmuyor. Benim size tavsiyem işvereninizle konuşup sizi kod-7 ile çalıştırmaya devam etmesidir. Bu şekilde ayda 10 gün gibi puantaj usulü ile çalışabilirseniz aylık priminiz yüksekten yatıyormuş gibi emeklilik hesabınızı etkileyecek maaş düşüşünüz engellenmiş olacaktır.
İŞTEN ÇIKARSAM SAĞLIKTAN NASIL YARARLANIRIM?
"Çetin Bey, çalıştığım işyeri işlerin kötü olmasından dolayı işçi çıkarmaya başladı, her an işsiz kalma korkusuyla yaşıyorum eğer işten çıkarılırsam hastaneden nasıl faydalanırım?”Kader D./B.Çekmece
Sizi işten çıkarmaları halinde işsizlik sigortasından yararlanma şartlarını oluşturabiliyorsanız. İşsizlik maaşı aldığınız süre boyunca sağlıktan da yararlanırsınız. İşsizlik ödeneğine hak kazanmamışsanız işten ayrıldığınız tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde en az 90 gün prim ödemeniz varsa 100 gün daha sağlık yardımı alabilir hastanelerden faydalanabilirsiniz. Eğer 90 gün şartınız oluşmuyorsa 10 gün sağlık yardımı alabilirsiniz.
Bu sürelerden sonra çalışmazsanız adınıza her ay gss borcu tahakkuk edecektir. Eğer iş bulamazsanız gelir testine girmenizi öneririm, yoksa gelir beyan etmediğinizden yok yere yüksek gss primi ödersiniz.
