TERÖR TAZMİNATLARI AÇISINDAN
5233 sayılı yasa ile terör zararlarının karşılanması hususunda valilik makamına yapılan bavurular sonucunda oluşturulan komisyon nezdinde bilirkişi raporlarına dayanarak bir tazminat belirlenmesi yo-luna gidilmektedir. Ancak kesin ve net çizgilerin olmaması bu olayın handikapıdır. Yapılacak yasal bir düzenlemeyle tazminatların belirlenmesi açısından daha net çizgilerin belirlenmesi gerekmektedir.
ÖLENLERİN EŞLERİ AÇISINDAN
Terör olayları sonucu ölen vatandaşların geride kalan hak sahiplerine (eş, çocuk. Anne ve babası için) ölüm aylığı bağlanabilmesi için,
-4/a kapsamında yani işçi olarak nitelendirdiğimiz vatandaşın ölümü halinde 5 yıllık sigortalılık süresine ve en az 900 gün ödenmiş sigorta priminin olmasına bakılır.
-4/b dediğimiz yani bağkurluların ölümü halinde hak sahiplerine aylık ve gelir bağlanması için ölen vatandaşın 5 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün ödenmiş prim sayısına bakılacaktır.
-4/c dediğimiz yani emekli sandığı kapsamında olanların yakınlarına aylık bağlanması için yine ölen emekli sandığı mensubunun 5 yıl 1800 gün hizmetinin mevcut olmasına bakılacaktır.
SAKATLIKLAR DURUMUNDA
Yaralanarak zarar gören terör mağdurlarının durumu daha farklı, başvuracakları raporun derecesine göre ve prim sayısına göre erken emeklilik durumları vardır. Yüzde 40 ve üzeri rapor alınabilirse yeterli prim sayısının da olduğu hesaba katılırsa erken emeklilik söz konusu olabilecektir.
Sosyal güvenlikte karşımıza çıkan yüzde 40 altında raporun bir işe yaramadığı handikapı burada da karşımıza çıkmaktadır.
HİÇ SOSYAL GÜVENCESİ OLMAYANLARIN DURUMU
Hiçbir sosyal güvenceye tabi olmayan yani ssk, bağkur veya emekli sandığı kapsamında olmayanların durumu, 5223 sayılı Terör ve Terörle mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması hakkındaki Kanunun ilgili maddesi uyarınca malül derecesine göre memur aylık katsayı çarpımının malül derecesine göre yüzde 40 ila yüzde 100 arası dliminde kalanlara aylık bağlanır. Ancak bu hesaplamayla çıkan aylıkların tatmin edici olup olmadığı tartışılır.
SORULARINIZA CEVAPLAR
Çetin Bey 56 yaşındayım evlenmeden önce çalıştım, şu ana kadar ödenmiş primim 2950 gün. Kalan günlerimi toptan ödeyerek emekli olma şansım varmı, çevremde böyle bir yasanın çıktığı veya çıkacağı söylenmekte bunun aslı varmıdır?
Halime C.
Halime Hanım, bahsettiğiniz şey söylentiden ibaret, özellikle seçim zamanları sosyal medyada bu tür haberler her zaman çıkar, bu sadece söylentiden ibaret. Belirli bir yaşa gelmiş, çalışma imkanı olmayan ve emeklilik yaşını geçmiş insanların kalan primlerini tamamlayarak emekli olabilecekleri haberlerini bizde okuyoruz duyuyoruz. Sosyal açıdan bakarsak yanlış bir uygulama değil, böyle bir yasa çıkması bizimde temennimiz, ancak şu an için böyle bir uygulama yok.
Çetin Bey, uzun yıllar Avusturya’da çalışıyorum, yurtdışı borçlanma yaparak Türkiye’de emekli olunduğunu biliyorum. Ben de bu işlemleri yaptıracağım ancak 2 sene sonrası için düşünüyorum. Ancak buradaki arkadaşlar yurtdışı borçlanmayla emekliliğin kalkacağını söylüyorlar, bu konuda düşüncenizi almak isti-yorum.
Selman D.
Selman Bey, Yurtdışı borçlanması ile emekli olabilmek gurbetçiler için büyük avantaj, kaldırılıp kaldırılmayacağı konusunda şu an net bir şey yok. Ancak dünyada sadece bizde uygulanır olması, devletin mali politikaları gözden geçirilirken bu olaya soğuk bakılması kaldırılacağı söylemlerinin basına yansıması sık karşılaştığımız şey. Benim tavsiyem en kötü ihtimali düşünerek borçlanmanızı 2 yıl beklemeden bir an önce yapmanızdan yana, ne olur ne olmaz.
