Sanayici ve İş Adamları Derneği'nin Genel Toplantısına konuk olan Prof. Dr. Arif Yavuz, sunum eşliğinde Dünya ve Türkiye ekonomilerini değerlendirdi, öngörülerini paylaştı. Yavuz siyasi iradeye güven oluşumunu ekonomilerin düzelmesi için şart olarak öne sürerken, 2021 için erken seçim ya da başka bir olay ile iktidar değişikliği sonucunda ekonomide 1-2 yıllık zorlukların ardından 2025'e doğru ciddi toparlanmalar olacağı şeklinde çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Çin'de baş gösteren ve bütün Dünyayı etkisi altına alan Corona virüsünün piyasaları ve ekonomiye yansımalarını yorumlayan Yavuz, siyasi gelişmelerin mali piyasalara etkisini de masaya yatırdı. “Stoklu çalışmayın” diye sanayicileri uyaran Yavuz, dünyadaki ekonomik küçülmenin sonuçlarını değerlendirdi. Çin piyasalarının çöküşü ve Japon ekonomisindeki düşüşün de etkisinde petrol fiyatlarında azalma beklentisini anlatırken altın ve dövizin atışını öngördüğünü paylaştı.
Yavuz, ABD ekonomisinin Avrupa'nın kinden daha güçlü olduğunu belirterek dünyada otomotiv ve banka sektöründe başlayan işçi çıkarma furyasına dikkat çekti.
Sanayi üretiminde son dönemde iyi bir hareketlilik yaşandığını ifade ederken, özel sektörün yurt dışı borcunu azaltması, hükümet borcunun artışının riski durumunun arttığına işaret olarak yorumladı.
Nisan-Mayıs aylarında dış borç ödemesi nedeniyle dövizde hareketlilik beklendiğini belirten Yavuz, artan banka batıklarına işaret ederken “Hükümet bankalara kredilerin kesilmemesi için baskı yapıyor” dedi ve hükümetin vaat ettiği şekilde faizlerin daha fazla düşürülemeyeceğini belirtti. Yabancıların Türkiye'den devlet tahvilleri ve hisse senetlerini satarak çıktığını verilerle anlatırken, tedbirli olunması konusunda uyardı.
Ekonomi piyasalar üzerindeki baskıya işaret eden Yavuz, bu şekilde devam edilemeyeceğini söylerken, “Bu ülkenin çok güçlü bir kurucu iradesi var. Kurucu irade bu baskı sistemini devam ettirmeyecek. 1-2 yıl sonra her şey düzelecek. Tedbirli olun. Ya seçim ya da başka şekilde iktidar değişecek. Tedbir almak için çok uygun bir zaman. TL üzerinden kredi kullanın döviz borçlarınızı kapatın. Farklı pazarlar ile ihracat açılımı yapın” şeklinde önerilerini sıraladı.
“İLKBAHARDAN SONRA GERİLEME BAŞLAR” ÖNGÖRÜSÜ
Türkiye ekonomisi ile ilgili kişisel öngörüsünü SİAD üyeleriyle paylaşan Yavuz, “Türkiye ekonomisinin en az 2-3 ay daha iyiye gideceği, 2020 ilkbaharda zirve yapacağı ve daha sonra geri geri gelmeye başlayacağını düşünüyorum. Daha sonra bir dip yapacak. Bu dibin olduğu yer ya erken seçim ya da başka bir önemli olay olabilir. Ondan sonra toparlanma başlayacak 2025 ekonomi tekrar zirve yapacak. Firmalara diyoruz ki şu an 1-2 yıl çok dikkatli olun, yatırımlarınıza, borçlanmanıza dikkat edin. Doların 7 TL'yi Euro'nun da 8 TL'yi geçeceğini düşünüyoruz bir yılın içinde dolayısıyla döviz borçlanmayın. 2021'den sonra Dolar tekrar 5'lelere kadar düşmeye başlayacak 2-3 yılda. Geleceği Allah bilir ama bizim öngörümüz böyle işliyor” dedi.
“YA SEÇİM OLACAK YA DA BAŞKA BİR OLAY; İKTİDAR DEĞİŞECEK”
“Türkiye'nin 450 Milyar Dolar borcu var. 400 Milyar'ı Batı kaynaklı. Bizim borcumuz Avrupa ve Amerika'ya. Ve şu anda bizim bu ülkelerle ilişkilerimiz iyi değil. Dolayısıyla güven yok. Buradan 70-100 Milyar Dolar arasında para girişimiz olması lazım. Şu anda Türkiye'ye güven oluşmadığı için bu para girmiyor. Ama yeni bir iktidarda güven oluşup para girer. Birinci senaryo bu” diyen Yavuz, “İkinci senaryo seçim olmazsa, başka bir şey olur yine iktidar değişir yine para girer ve toparlanırız. Yani Türkiye'de güven ortamı oluşacak, para girişi olacak ve toparlanma olacak. Bu güven ortamının oluşmasının birkaç faktörü var” diye anlatımlarını sürdürdü.
İktidar değişikliği öngörülerine yönelik “Kurucu irade ve seçim olmadan iktidar nasıl değişecek” sorusunu yönelten Adil Sirkecioğlu'nu Yavuz şöyle yanıtladı: “Zorlama ile bu iş daha fazla yürümez. Haziran 2020'de Cumhurbaşkanı seçime gidiyordu yapılan kamuoyu yoklamalarında sonuç iyi çıkmadığı için askıya aldı. Seçip yapıp iktidarı alıp herkesi susturmayı istiyordu. Peki kamuoyu yoklamaları 3-5 ay, 1 yıl sonra iyi gelir mi? Gelmez. Darbe olur demedim, demem de ama ya seçim olacak ya da başka bir şey olacak şimdilik bu kadar.”
